میکس موسیقی (Music Mixing) چیست؟ میکس فرایند ترکیب ترک های (Track) ضبط شده با یکدیگر است. صداها با استفاده از فرایند های مختلف مانند Compression ، EQ و Reverb ترکیب می شوند.
هدف از میکس کردن این است که با تنظیم سطح هر صدا، متمایل کردن صدا به چپ و راست، جلوه های صوتی وابسطه به زمان مانند(chorus, reverb, delay) بهترین عملکرد را در آهنگ چند تِرَکی ارائه دهید. هدف دیگر این است که چیدمان را به گونه ای تنظیم کنید که تمام بخش های آهنگ در رابطه معنی دار با یکدیگر باشند.
هر آهنگ چند ترکی، بیش از یک ترک جداگانه دارد. (که به آن شاخه (Stem) نیز گفته می شود). تعداد ترک ها مهم نیست اما نمی تواند صفر باشد. خروجی نهایی یک ضبط چند ترکی به ترکیب کردن یا mixdown نیز معروف است. میکس کردن آخرین مرحله قبل از مسترینگ است.
مهم نیست که آهنگ ها را با میکروفون و پری آمپ ضبط کنید یا از بانک نمونه های از پیش ضبط شده یا Sample استفاده کنید؛ فقط باید روش میکس مخصوص به خودتان را یاد بگیرید. با در دست گرفتن کنترل نگاه هنری و خلاقانه خود می توانید آهنگ هایتان را به سطح بالاتر برسانید. همچنین تهیه کننده بهتری از خود بسازید.
با این نکات پایه شروع کنید. این نکات تا حدی در میکس شما تاثیر می گذارند.
بیایید شروع کنیم!
انتخاب نرم افزار میکس موسیقی
نرم افزار های میکس و آهنگ سازی (DAW) زیادی برای انتخاب وجود دارند. این که کدام بهترین است به شما بستگی دارد. این جا برخی از بهترین DAW ها برای شروع کار آوردیم.
با نرم افزار DAW خود از نزدیک آشنا شوید. یک میکس کننده خوب فقط با یک DAW کار می کند و تمام فوت و فن آن را یاد می گیرد. باید به DAW کاملا مسلط باشید! ناامید نشوید و پیشرفت خواهید کرد.
من از Pro Tools به عنوان مثال استفاده می کنم، اما اصول کار بین همه‌ی آن ها یکسان است.
آماده سازی جلسه میکس موسیقی
اگر نمی دانید که از کجا باید شروع کنید، می توانید از الگوهای پیش فرضی که بیش تر DAW ها ارائه می دهند استفاده کنید.
به عنوان مثال، Pro Tools الگو Rock را دارد که جلسه شما را با ترک های زیر تنظیم می کند:
درامز، بِیس، ارگان، گیتار، 4 ترک خالی صدا برای ضبط، ترک کلیک، میکس هدفون از پیش تعیین شده، Reverb Return، Delay Return، Chorus Return
اگرچه این یک الگوی پایه است، اما الگوهای دیگری نیز وجود دارد. اگر الگوی مورد نیاز خود را پیدا نمی کنید، یکی بسازید. الگوسازی گامی مهم در یافتن روش میکس مخصوص به خودتان است. برای شروع کارِ میکس عالی است.
ترک ها را درست نامگذاری کنید
بسیار ساده به نظر می رسد اما در این مورد به من اعتماد کنید. اگر سومین Shaker را 48 Audio track بنامید سه ماه دیگر نمی توانید اسم و جایش را به یاد بیاورید. اگر شما یک ترک گیتار Lead ضبط می کنید، به خودتان لطف کنید و قبل از زدن دکمه‌ی ضبط آن را “گیتار Lead” بنامید. نامگذاری نامناسب می تواند وقت ارزشمندتان را تلف کند.
ترک ها را با رنگ گروهبندی و مشخص کنید
از تمام رنگ ها استفاده کنید. آهنگ های خود را کدگذاری کنید به عنوان مثال ، تمام ترک های درام را زرد، تمام ترک های وکال را آبی و همه گیتارها را سبز کنید. این کار به فرآیندهایی مانند ساخت Bus و نظم لایه های آهنگ کمک می کند. دو دقیقه وقت بگذارید تا رنگ را درست انتخاب کنید. در زمانی که برای جستجو بین ترک ها می گذارید کلی صرفه جویی می شود.
Workflow در میکس چگونه است
قبل از میکس کردن هم باید میکس کنید!
یعنی چه؟ توضیح می دهم. بافت اصلی که در آهنگ به دنبالش هستید چیست؟ سعی در ایجاد چه فضایی دارید؟ ساده و بی حاشیه؟ یا پر جزییات و تزیینات؟ در مراحل اولیه ضبط سعی کنید شخصیت آهنگ آهنگ را شکل دهید. هنگام ضبط یا انتخاب صداهای اولیه، به تصویر بزرگ تر فکر کنید.
ضبط های اصلی را با حفظ ماهیتشان تا آنجا که می توانید بهینه کنید. از آنچه در پایان و Mixdown خواهید داشت تصویری اولیه ای در ذهنتان بسازید. اگر از اول به صدای خوب پایبند باشید از دستکاری بی پایان در آینده جلوگیری می کنید.
از Bus یا گذرگاه استفاده کنید
یک اتوبوس (Bus) زرد مدرسه را تصور کنید. حالا آن را با مسافرانی مانند صدا تصور کنید.
این نقش Bus در میکس است. با ارسال چندین صدا به یک ترک (Bus) می توانید پردازش های یکسانی را به طور همزمان روی آن ها اعمال کنید. برای درامز امتحان کنید. می توانید تمام ترک های درامز را به عنوان یک واحد پردازش کنید. می توانید Reverb را به گئنه ای برایشان تنظیم کنید که تصور شود همه در یک فضا هستند. یا باس برای Delay یا Compression تنظیم کنید.
آزمایش کنید که چه صداهایی را به کدام Bus می فرستید. من تضمین می کنم که به نتایج بسیار مفیدی می رسید.
نکته: اگر از اول به صدای خوب پایبند باشید از دستکاری بی پایان در آینده جلوگیری می کنید.
سطوح صدا را متعادل کنید
کمی برش این جا و آن جا بزنید. بعضی از صدا ها را متعادل کنید و از بریدن قطعات بزرگ نترسید. درام را برای یک میزان بردارید، صدای وکال را برای ترجیع بند بلند کنید. نترسید و برای تغییر گشاده دست باشید.
قبل از این که با پردازش جلوه های دیگر مشغول شوید، بین سطوح تعادل برقرار کنید. آن ها را کم کنید تا بعداً Clip نشوند. از پیش تر به Headroom یا فضای آزاد فکر کنید.
هنگام ایجاد تعادل بین ترک ها، هدف نهایی را در نظر داشته باشید. این به شما چشم اندازی از چگونگی قرار گیری ترک ها کنار هم می دهد. پردازش، نهال ایده های پر شاخ و برگ شما را هَرس می کند.
Panning چیست؟
برنامه ریزی برای Panning
Panning به شما کمک می کند پهنا و وسعت میکس را کنترل کنید. شعاع چپ تا راست، میدان صدای استریو را می سازد. Panning اجازه می دهد تا صداها به درستی در میکس قرار داده شوند. چپ یا راست یا در مرکز استریو قرار بگیرند. صداهای سنگین تر یا فرکانس پایین تر را نزدیک مرکز نگه دارید. منظور بیس یا Kick است. از آن ها مانند محوری در وسط استفاده کنید که بتوانید سایر جزییات را اطرافشان بنا کنید. اگر همه چیز در وسط تنظیم شود، میکس یکنواخت یا شلوغ به نظر خواهد رسید.
پردازش صدا: بخش سرگرم کننده
اکنون وقت آن رسیده که وارد عمل شوید و میکس کنید. میکس شما را می توان به سه قسمت اصلی تقسیم کرد. EQ ، Compression و Reverb. اگرچه میکس چهره های زیادی دارد ، اما این سه درصد 90 درصد فرایند را تشکیل می دهند. آن ها بخشی از روال معمولی میکس هستند. بر این 3 تسلط پیدا کنید و چیزهای دیگر به طور طبیعی به دست می آیند.
EQ چیست؟
هر صدایی از فرکانس هایی تشکیل شده است. فرکانس با هرتز (Hz) اندازه گیری می شود. ایکولایز کردن (Equalizing) هنرِ تقویت، برش و متعادل کردن همه فرکانس ها در یک میکس برای به دست آوردن صدای مورد نظر است.
حتما شنیده اید که بازه فرکانس را که به عنوان بالا، متوسط و پایین توصیف می شود. سازهای بیس دارای صدایی بسیار سنگین و بم هستند. خروجی آن ها عمدتا در بازه فرکانسی پایین است. در عوض Snare یا High Hat بسیار کوچک هستند، بنابراین معمولاً در فرکانس های میانی یا بالا ظاهر می شوند.
حتی اگر بتوانیم این صداها را در بالا و پایین دسته بندی کنیم، همه صداها اطلاعات مهمی در بالا و پایین خواهند داشت. هنگام میکس کردن حتما آن را در نظر داشته باشید.
اکولایزر: جراحی صوتی
از فیلترها استفاده کنید. آن ها با دقت فرکانس ها را جراحی و تمیز می کنند.
بهترین مکان برای شروع با EQ، فیلترهای High pass و Low pass است. این فیلترها برای سیگنالی که از آن ها می گذرد مانند صافی عمل کرده و محدودیت ایجاد می کنند. سیگنال های مشخص شده را جا می گذارند و به بقیه اجازه عبور می دهند.
به یاد داشته باشید که هر آهنگ نیاز به توجه خاصی دارد. به عنوان مثال ، یک طبل تام به EQ متفاوتی با پیانو Rhodes نیاز دارد. خوب گوش دهید تا یاد بگیرید. با گوش خود دریابید که باید چه تنظیماتی را انجام دهید.
تنظیم EQ برای میکس موسیقی
اکنون وقت آن است که میکس خود را بسازید.
تنظیم EQ ممکن است شبیه به فیلتر اصلاحی EQ به نظر برسد. و همین طور هم هست. فقط در این مرحله با در نظر گرفتن سایر ترک ها فرکانس خود را اصلاح می کنید. در این مرحله همه چیز کمی بهتر با هم جور می شود. قطعات شروع به تعامل می کنند. ممکن است عجیب به نظر برسد، اما در یک تنظیم EQ خوب، گاهی قسمت های خوب یک فرکانس برداشته می شوند.
اما ناراحت نشوید. این کار را انجام دهید تا همه آهنگ های شما بهتر ترکیب شوند. در این مرحله ممکن است ترک هنگام Solo بد به نظر برسد. جای نگرانی نیست. به محض میکس شدن با بقیه عالی به نظر خواهد رسید. این به این دلیل است که شما ترک را با در نظر گرفتن ترک های دیگر تنظیم کرده‌اید.
به آهنگ خود مانند یک رمان فکر کنید. هر تراک نمی تواند شخصیت اصلی باشد. برای پر کردن داستان باید چند شخصیت دیگر نیز وجود داشته باشد. تنظیم EQ شخصیت های شما را مرتب می کند. به عنوان مثال فرکانس های پایین غیر ضروری را از کیبورد بردارید تا با kick و بیس را تداخل نداشته باشند. ممکن است دو ساز داشته باشید که بر سر یک فرکانس با یکدیگر مبارزه کنند مانند وکال و Synth. با فیلترکردن فرکانس ها در یکی و تقویت آن ها در دیگری، برای هر کدام فضایی ایجاد کنید.
خلاقیت در استفاده از EQ
این آخرین و خلاق ترین مرحله در مسیر اکولایزر شماست. بخشی که می توانید ترک را دقیقاً به آنچه می خواهید بشنوید تبدیل می‌کنید. من این مرحله را بهبود گام می‌نامم. به ترک های خود شخصیت بدهید. لباس بر تنشان کنید. تقریباً برای همه چیز اکولایز داریم.
اکنون زمان آن است که وکال را از بلندگو پخش کنید. یا Kick و Snare را منفجر کنید. یا خط های ملودی Synth را غمگین تر کنید.
چندین پللگین EQ مختلف را امتحان کنید. 2 یا 3 EQ مختلف در یک ردیف قرار دهید. برخی از EQ ها در یک مورد خوب خواهند بود و در موارد دیگر جالب نیستند. بنابراین با به کار گیری همه آن ها بهترین استفاده را ببرید. هیچ راه و روش اشتباه وجود ندارد. تنها اشتباهی که می توانید کنید این است که خود را از آزمایش باز دارید.
دینامیک در موسیقی (Dynamics) چیست؟
دینامیک به فضای بین بلندترین و ساکت ترین قسمت های صدا اشاره دارد. فضای بین هر قسمت معمولاً بازه دینامیکی (Dynamic Range) نامیده می شود. این تعریف را می توان برای کل آهنگ یا برای یک صدای خاص به کار برد.
صداهای دینامیک دارای طیف وسیعی بین ساکت ترین قسمت صدا و بلندترین آن هستند. به عنوان مثال ، یک Snare را تصور کنید. اوج و ضرب بسیار ناگهانی دارد که زیاد دوام نمی آورد. این بدان معناست که دامنه دینامیکی وسیعی دارد. مانند ضربه زدن به تابه. آن را با یک نت ارگان مقایسه کنید. از زمان شروع تا زمانی که کلاویه آزاد می شود، در همان سطح باقی می ماند. این بدان معنی است که دینامیک صدای کمتری دارد.
دینامیک در کل اجرا نیز وجود دارد. یک مثال بارز این است که خواننده‌ای بخشی را آرام بخواند و سپس آن را در chorus آهنگ بخواند. محدوده بین ساکت ترین و بلندترین قسمت ها می تواند تا 20 دسی بل باشد که مقدار زیادی است. به ویژه هنگامی که می خواهید آن را با مجموعه ای از عناصر دیگر متعادل کنید. مانند آن نت بدون دینامیک ارگان. این نوسانات ،بدون اعمال کنترل، می تواند هماهنگی را در یک میکس مشکل کند.
اینجاست که فشرده سازی صدا وارد کار می شود.
Compression در آهنگسازی چیست؟
Compression صدا فرایند مهار محدوده دینامیک است. این کار با یک کمپرسور انجام می شود که محدودیت خاصی در میزان فرکانس عبور داده شده تعیین می کند. آن ها صدای قسمت های ساکت تر را افزایش و قسمت های بلندتر را کاهش می دهند، و صدایی یک نواخت تر و متعادل تری را ارائه می دهند.
میزان عملکرد کمپرسور توسط نسبت کمپرسور تعیین می شود. نسبت های بیشتر بر دامنه دینامیکی تأثیر بیشتری می گذارد.
اما چرا این کار را می کنیم؟ آیا محدوده دینامیکی چیز خوبی نیست؟
درست است، دینامیک خوب است. اما به یاد داشته باشید که شما سعی می کنید سطح ثابتی را در ترکیب به دست آورید. اگر صدای چیزی بیش از حد بلند باشد، برجسته و ناخوشایند خواهد بود. اگر خیلی کم باشد، در کل میکس گم می شود. یافتن تعادل مناسب Compression هنری است که نیاز به گوش دادن و یادگیری دارد.
آیا این صدا شبیه تنظیم Fader ها در DAW است؟ بله. این کاری است که کمپرسور به طور خودکار انجام می دهد.
اما مراقب باشید که زیاده روی نکنید. استفاده بیش از حد Compression خطرناک است. اگر فقط از Compression برای ایجاد تعادل در سطوح میکس استفاده کنید، میکس بی جان، کم هیجان و خسته کننده می شود.
برای به دست آوردن بهترین نتایج، از Compression همراه با ولوم (Gain) استفاده کنید.
Reverb چیست؟
Reverb بازتاب و پژواک صدا است. همه صدا نوعی Reverb هستند. جالب تر این است که شما می توانید آن را کنترل کنید. Reverb را با در نظر داشتن دو هدف تنظیم کنید:
Reverb مصنوعی
وقتی از Reverb به عنوان یک افکت استفاده می کنید، هر چیزی ممکن است. جایی که خلاقیت شما به میکس وارد می شود. با Reverb مصنوعی می توانید کار های نشدنی انجام دهید.
کنترل های Reverb می تواند ترسناک باشد. از Preset ها استفاده کنید تا چیزی که دوست دارید را پیدا کنید. سپس می توانید در اوقات فراغت تنظیمات را دستکاری کنید. تنظیم آن کاملا سلیقه‌ای است.
آن Bus Reverb را که قبلاً راه اندازی کرده بودیم به خاطر دارید ؟ آن را EQ کنید. با فیلتر کردن فرکانس های بالا و پایین مطمئن می شوید که عناصر دیگر را از بین نمی برید. وقتی Reverb bus شما تا بالاترین حد پر شد مراقب باشید که عنصری از بین نرود. EQ را قبل از Reverb بگذازید و با آن آزمایش کنید. این بدان معناست که EQ تعیین می کند که چه چیزی به Reverb می رسد. یا آن را بعد از Reverb و EQ قرار دهید. هر دو درست هستند و نتایج جالبی به شما می دهند.
Reverb واقعی
شما کلیسا ندارید، اما می خواهید به نظر برسد آهنگتان درون کلیسا اجرا می شود؟ مشکلی نیست. می توانید با Reverb آن را همان گونه که می خواهید تنظیم کنید.
از قدرت Reverb را برای ایجاد یک فضای آکوستیک واقعی برای صدای خود استفاده کنید. این کار را برای سه بعدی شدن میکس انجام دهید. مهم نیست که سازها را به صورت جداگانه ترک گذاری کرده‌اید. می توانید جادوگر صدا باشید و به نظر برسد که همه با هم در یک اتاق پخش می شوند.
اما توجه داشته باشید که این استفاده از Reverb به عنوان افکت یک تکنیک حساس و پیچیده است. زمان آن رسیده تا هر چه از زمان شروع خواندن این مقاله یاد گرفته اید به نمایش بگذارید . با Preset های اتاق کوچک یا Ambiance یا مشابه ترین آن ها درDAW خودتان شروع کنید.
نکته داغ: به تعادل بین بازتاب های نخستین و واپسین توجه کنید. آن ها را مدام دستکاری کنید. و به بهترین شکل برای صدا مورد نظرتان تنظیم کنید.
تصویر کلی میکس موسیقی چیست
همیشه به یاد داشته باشید که تمام کارهای شما باید با در نظر گرفتن تصویر بزرگ انجام شود. از حسی که از ترک می خواهید آگاه باشید و در طول آهنگ به آن اشاره کنید. Mixdown را برای مرحله مسترینگ بهینه کنید. تنها راه برای به دست آوردن بهترین آهنگ این است که با صدایی که در ذهن دارید میکس شود.
منابع میکس موسیقی چیست: همه میکس کننده ها باید از آن ها استفاده کنند
میکس شما در این مرحله هموار پیش می رود. اما همیشه این سوالاتی وجود دارد. چگونه می‌فهمید که میکس شما آماده است؟ آیا مانند سایر آهنگ ها خوب به نظر می رسد؟ آیا همه چیز درست کنار هم نشسته است؟ از مرجع برای مقایسه میکس استفاده کنید. دو روش برای انجام این کار وجود دارد:
آیا عاشق رولینگ استونز هستید؟ آهنگ Street Fighting Man را به عنوان ترک اول وارد کنید و هنگام پیشروی به آن رجوع کنید. آیا kick شما مانند kick آن هاست؟ آیا گیتار شما مانند کیت است؟
از ترک ها طی فرآیند میکس خروجی بگیرید و مستر کنید. در مورد درست یا غلط بودن آن یادداشت برداری کنید. به میکس بازگردید و درستشان کنید.
یک ضرب المثل وجود دارد که می گوید 10 درصد آخر کار در واقع 90 درصد کار است. برای جلوگیری از این مانع خلاقیت از سایت LANDR استفاده کنید. تنها راهی که بفهمید کارتان تمام شده است، شنیدن نسخه مستر شده آن است.
یافتن mix مناسب با تکرار
این فرآیندها یک باره صورت نمی گیرند. همواره برگردید و دستکاری های ریزی انجام دهید. همه چیز قبل از مخلوط شدن، خرد می شود. میکس کردن مانند کف مالی، شست و شو و تکرار آن است. این کار را ادامه دهید تا میکس کاملی به دست آید. یک میکس خوب اغلب به چندین نسخه و جلسه قبل از کامل شدن نیاز دارد.
برخلاف تکنیک های معروف میکس صدا کار کنید
اکنون که همه قوانین میمس را آموخته اید، همه آن ها را بشکنید.البته همه آن ها که نه. اما میکس خوب همیشه میکس خلاق است. همواره با میکس دست و پنجه نرم کنید. میکس مانند کتاب درسی نیست که بتوانید یک شبه یاد بگیرید. میکس با دانش، غرایز و ریسک پذیری هم معناست. این یکی از خلاقانه ترین مراحل میکس است. با پیروی از راهنمایی خشک و کهنه ای که می گوید تنها یک راه برای انجام کارها وجود دارد ، استعداد خود را هدر ندهید. اگر دوست دارید Flanger را روی ساز oboe قرار دهید، نترسید و فقط انجامش دهید!
