متنی که می خوانید اولین مقاله از سری جدید ترکیب بندی در عکاسی چیست می باشد که در آن یک تعریف کلی از موضوع اصلی ارائه می شود. در این مقاله مفهوم ترکیب بندی در هنر به طور خلاصه برای عکاسان مبتدی بیان می شود و همچنین به سوالاتی از قبیل (هدف از ترکیب بندی چیست؟) ، (ترکیب بندی خوب چیست؟) ، (چرا جز جدایی ناپذیر یک اثر هنری محسوب می‌شود؟) پاسخ داده می شود. در پایان مقاله یک سوال بسیار ساده گنجانده شده که اشاره ای به آنچه در مقالات آینده خواهد آمد، دارد. با آکادمی هنر همراه باشید
برای اطلاعات بیشتر و جامع تر راجع به ترکیب بندی در عکاسی لطفا به این لینک مراجعه کنید
تعریف کلی از ترکیب بندی
اصطلاح ترکیب بندی علاوه بر هنرهای تجسمی در موسیقی، رقص، ادبیات و هر نوع دیگری از هنر کاربرد دارد. در بعضی شاخه ها مانند نویسندگی ممکن است این اصطلاح به شکل گسترده مورد استفاده قرار نگیرد، اما با این وجود به همان اندازه معتبر است. به طور کلی «ترکیب بندی» دارای دو معنی متمایز و در حین حال مرتبط است.
اولین و مهم‌ترین معنی آن، توصیف مکان قرارگیری اشیا و عناصر مرتبط در یک اثر هنری است. در نتیجه ترکیب بندی یکی از جنبه های کلیدی یک اثر خوب به شمار می‌رود و اهمیت آن قابل توصیف نیست. هر هنرمند مشتاقی باید به آن توجه کافی داشته باشد. یک ترکیب بندی خوب دارای جزییات کافی است. کمبود عناصر به کار رفته، اثر را از جزئیاتی که منجر به تفسیر درست آن می‌شود، محروم می‌سازد و اصلا مناسب نیست؛ تعادل اثر را نیز به هم می‌ریزد. تعدد عناصر به کار رفته نیز می‌تواند سبب انحراف مخاطب شود. در واقع ترکیب بندی خوب نیازمند تعادل مناسب است. همیشه توجه داشته باشید که عناصری که به کار می گیرید، برای روایت ایده و داستان شما ضروری باشد.
در برخی موارد، ترکیب بندی می‌تواند مترادف با اثر هنری باشد. برای مثال هنگام صحبت درباره موضوع خاصی مانند رقص، عبارت (این ترکیب بندی …..) می تواند به جای عبارت رقص مورد استفاده قرار بگیرد. این اصطلاح همچنین در موسیقی (که به آهنگساز Composer می گویند) و نقاشی نیز کاربرد زیادی دارد.
ترکیب بندی در عکاسی چیست؟
اکنون که تعریف کلی ترکیب بندی را می دانیم، درک کاربرد آن در عکاسی چندان سخت نیست. به عبارت ساده، ترکیب‌بندی در یک عکس به معنی قراردادن مناسب عناصر در کادر تصویر، به شکلی که نمایانگر ایده و هدف اصلی کار باشد. چیدمان عناصر همان جابه جایی ساده آن ها در کادر تصویر است. این روش در عکاسی پرتره و Still life کاربرد دارد. در مقابل عکاسی خیابانی غیر قابل پیش‌بینی است و چون عکاس توانایی انتخاب و جابه جایی عناصر را ندارد، باید منتظر بماند که سوژه متحرک در موقعیت مناسبی قرار گیرد. نوعی دیگر از چیدمان عناصر، تغییر مکان قرارگیری عکاس است. این روش در موقعیت هایی کاربرد دارد که عملا نمی‌توان چیزی را جابه‌جا کرد؛ مانند عکاسی از مناظر.
با استفاده از ترکیب بندی، چشم بیننده را به شکل خاصی به سمت مهم ترین عناصر کار خود هدایت می‌کنیم. ترکیب بندی خوب می‌تواند از محیط ها و عناصر نامناسب، شاهکار هنری خلق کند و در مقابل، ترکیب بندی بد، یک سوژه عالی را به عکسی بد تبدیل کند. ترکیب بندی نامناسب، چیزی نیست که بتوانید آن را با اصلاح نوردهی (Exposure) و تراز سفیدی (White Balance) و … در نرم افزارهای ادیت عکس اصلاح کنید. کراپ کردن کادر گاهی می‌تواند تا حدی برخی ایرادات را رفع کند، ولی بهتر است قبل از گرفتن عکس به ترکیب بندی مناسب توجه کنید.
فاصله کانونی، دیافراگم و زاویه دید دوربین نسبت به سوژه نیز بر ترکیب بندی اثر می گذارد. برای مثال انتخاب انتخاب دیافراگم بازتر سبب تار شدن پس‌زمینه و پیش‌زمینه می شود و اهمیت اجسام در کادر را به شکل موثری کاهش می دهد. همچنین بیش از 50 درصد مواقع، سبب ایجاد وینیتینگ (تیرگی لبه های تصویر نسبت به مرکز آن) می گردد که نگاه بیننده را برای مدت بیشتری در مرکز کادر نگه می دارد. در مقابل بستن دیافراگم عناصر بیشتری را در محدود فوکوس قرار می‌دهد که به ایجاد تعادل بیشتری در تصویر می انجامد. می پرسید چطور؟ اشیائی که واضح ترند و فوکوس بیشتری دارند، نسبت به اشیاء تار بیشتر مورد توجه قرار می گیرند. البته این امر همیشه صادق نیست (عکس زیر را ببینید). یک عکاس باتجربه از تمامی ابزار و راه های ممکن برای رسیدن به نتیجه دلخواه استفاده می کند. این عقیده درست نیست که عناصر دارای فوکوس کم نقشی در ترکیب بندی کلی تصویر ندارند. اشکال ساده، تن ها رنگی، سایه ها و هایلایت ها و رنگ ها همگی از عناصر مهم در ترکیب بندی هستند.
نگاهی به تصویر زیر بیاندازید. با این که بخشی از دیوار پیش زمینه کاملا خارج از محدوده فوکوس قرار دارد، این بخش روشن ترین قسمت عکس می باشد. به همین دلیل، توجه ما را حتی بیشتر سوژه اصلی (مرد لیوان به دست در کنار سگ هاسکی) به خود جلب می کند. مستطیل زرد و روشن اولین چیزی است که توجه شما را جلب می کند. راه حل این مشکل، کاهش نور و روشنایی رنگ زرد با استفاده از پنل HSL لایت روم است (اگرچه من کنتراست بین دو قسمت عکس را دوست دارم).
در مقالات بعدی درباره موضوعاتی مانند رنگ، تن و سایر عناصر ترکیب بندی با جزئیات بیشتری به صحبت خواهیم پرداخت.
ترکیب بندی یک عکس، کم کم به یک یک فرآیند بسیار طبیعی و ناخودآگاه تبدیل می شود. با تمرینات ذهنی کافی، دیگر حتی نیازی به فکر کردن درباره محل قرارگیری عناصر عکاسی در عکس نیست. ضمیر ناخودآگاه شما این کار را برایتان انجام می‌دهد. انگشتان شما تنظیمات دوربین را انجام می دهند و چشم شما کادر مناسب انتخاب می کند. ترکیب بندی ضعیف را به راحتی متوجه شده و برایتان غیرطبیعی جلوه می کند. هرچه تجربه شما بیشتر شود، انتخاب های بهتری خواهید داشت. بهترین راه برای پیشرفت به عنوان یک عکاس، عجله نکردن در تصمیم‌گیری و به راحتی اعتماد نکردن به ضمیر ناخودآگاه است؛ باید روش های جدید ترکیب بندی را بیاموزید. البته این بدین معنی نیست که به ضمیر ناخودآگاه خود اعتماد نکنید؛ اعتماد به آن نیاز است. اما همراه آن باید فکر خود را به کار گیرید، آزمایش کنید، چند عکس بگیرید و در حین پس پردازش آنها را تحلیل کنید. ببینید چه چیزی بهترین نتیجه را می دهد. سپس دوباره آزمایش کنید.
هدف از ترکیب بندی
اگر ترکیب بندی خوب را چشم نوازی اثر هنری بدانیم، در نتیجه هدف از ترکیب بندی خوب نشان دادن سوژه به بهترین نحو ممکن است. این عقیده شاید کمی سطحی به نظر برسد. اما هدف از اثر هنری این نیست که در نظر بیننده زیبا و دلنشین باشد؛ برخی از هنرمندان سعی می‌کنند ایده های متفاوت و قوی تری داشته باشند، در نتیجه موضوع آنها در کنار ترکیب بندی مناسب، آن ها را به هدف شان نزدیک تر می‌کند. برای مثال اگر هنرمندی بخواهد به بیینده حس ناامنی و اضطراب را منتقل کند، ترکیب بندی غیرطبیعی را انتخاب می‌کند تا بتواند چیزی غیرمنتظره و تکان‌دهنده را به نمایش بگذارد. یک مثال خوب از این سبک، عکاسی از جنگ است. که عکاسان تلاش می‌کنند به بیننده حس ویرانگری و ترسناک بودن جنگ را نشان دهند. در مقابل همین عکاسان، ترکیب بندی را لحاظ می کنند که بتوانند قربانیان جنگ را به شکل ناراحت کننده ای زیبا نمایش دهند. با این کار آنها بر ماهیت زشت جنگ به شکل کنایه آمیز و با استفاده از طنز سیاه تأکید می کنند. در نهایت، هدف از یک ترکیب بندی خوب، کمک به بیان ایده هنرمند با استفاده از وسایل ضروری است.
تمریناتی برای مبتدیان
در پایین تمرینی ساده برای عکاسان مبتدی آورده شده، که مایلند در کنار سایر خوانندگان به یادگیری بپردازند و در نگارش این سری از مقاله ها مشارکت داشته باشند.
با کدام یک از سبک های ترکیب بندی آشنا هستید؟ نام ببرید. فقط یک مورد را ذکر کنید و از تکرار موردی که توسط شخص دیگری نام برده شده پرهیز کنید. بهتر است که از Google استفاده نکنید؛ خودتان را امتحان کرده و منتظر مقالات بعدی ما باشید. تصویر زیر مربوط به یکی از بدیهی ترین انواع ترکیب بندی است.
موفق باشید !
