آشنایی با مسائل و موضوعات جدید همیشه برای آدمی مفید و تاثیرگذار بوده است. عکاسی هم از این قانون نانوشته مستثنی نیست. حتی اگر در یک یا دو زمینه عکاسی میکنید، آشنایی با دیگر ژانرها و سبک های عکاسی به هیچ عنوان خالی از لطف نیست چرا که ممکن است سبکی نظر شما را به خود جلب کند و وسوسه شوید عکاسی در آن زمینه را هم امتحان کنید. از طرف دیگر از طریق آشنایی با دنیای سایر ژانرها، با بسیاری از عکاسان و هنر آنها نیز آشنا میشوید.
سبک های عکاسی از تنوع زیادی برخوردار است و پرداختن به همهی آنها در یک مقاله نمیگنجد؛ اما در ادامه با مهمترین آنها آشنا خواهیم شد.
سبک های عکاسی: عکاسی از طبیعت
1. عکاسی منظره (Landscape Photography)
در عکاسی منظره – که یکی از شاخههای عکاسی از طبیعت است – از مناظر طبیعی کرهی زمین عکس گرفته میشود. این ژانر یکی از محبوبترین سبک های عکاسی است و به شاخههای متنوعی مانند عکاسی از طوفان، عکاسی از دریا، آسمان و حتی عکاسی از مناظر شهری و غیره تقسیم میشود. این تصاویر معمولا از یک چشمانداز وسیع و گاها از چشماندازهای محدود گرفته میشوند.
از آن جا که هر کجا طبیعت باشد میتوانید دوربین به دست شوید و از هر چیزی عکس بگیرید، میتوان گفت که این سبک یکی از دستیافتنیترین سبکهای عکاسی است؛ البته که این موضوع کاملا با بحث میزان آسانی آن تفاوت دارد!

-
عکاسی حیات وحش (Wildlife Photography)
عکاسی حیات وحش میتواند یکی از دیوانهترین و چالشبرانگیزترین سبکهای عکاسی باشد! چرا این را میگویم؟
عکاسان این سبک ممکن است ساعتها منتظر بمانند تا سوژهی موردنظرشان در یک کادر عالی جاگیر شود. بگذریم که چون سوژه هر لحظه ممکن است تکان بخورد با چالشهای بسیاری سر فوکوس و تاری تصویر مواجه خواهند شد. یا مثلا ممکن است به دنبال موجوداتی بگردند که بیشتر مردم ترجیح میدهند آنها را از پشت صفحهی تلویزیون ببینند!
اگر فردی ماجراجو و صبور هستید، این سبک عکاسی میتواند انتخاب خوبی برایتان باشد. لازم نیست از جنگل شروع کنید. به حیاط خانه یا خیابان بروید و هر کجا حیوانی دیدید سعی کنید از آن عکس بگیرید.

-
عکاسی ماکرو (Macro Photography)
عکاسی ماکرو حتی از عکاسی منظره نیز در دسترستر است. ماکرو، هنر عکاسی از موجودات کوچک و اشیایی است که به دلیل اندازهشان معمولا از چشم ما پنهان میمانند. سوژههایی مانند حشرات و گلها، دانههای برف یا قطرات آب میتوانند سوژههای خوبی برای عکاسی ماکرو باشند.
لنزهای ماکرو گران قیمت اند و تهیهی آنها ممکن است برای همه مقدور نباشد. برای جایگزین آن میتوان از اکستنشن تیوب استفاده کرد که هم مقرون به صرفهتر است و هم بر روی تجهیزات فعلیتان قابل نصب خواهد بود. پیشنهاد من به عکاسانی که فقط هنگام مسافرت عکاسی میکنند این است که عکاسی ماکرو را به این صورت تمرین کنند.

-
عکاسی زیر آب (Underwater Photography)
برای این نوع عکاسی نه تنها به یک دوربین ضدآب، که به تجهیزات نورپردازی خاصی نیز نیاز دارید. کافیست لباس غواصی به تن کنید، زیر آب بروید و ساعتها مشغول عکاسی باشید تا متوجه شوید که عکاسی زیر آب یکی از سختترین ژانرهاست! علاوه بر اینها ممکن است هزینه و تلاش بسیاری هم برای این کار خرج کنید اما در نهایت متوجه شوید عکسهایی که گرفتهاید همسطح عکسهای دیگر عکاسان یا حتی پایینتر از آنها است. کافیست کمی خلاق باشید؛ مثلا گرفتن پرتره زیر آب فکری است که ممکن است به ذهن هرکسی نرسد!

-
عکاسی نجومی (Astrophotography)
از تصاویری که با گوشی هوشمند و از طریق تلسکوپ گرفته شده تا عکسهای ثبت شده توسط هابل، همگی جزو یکی از شگفتانگیزترین سبک های عکاسی یعنی عکاسی نجومی هستند. میگویم شگفتانگیز چون عظمت و بزرگی سوژههای این سبک به قدری است که آدم پس از دیدن آنها احساس شگفتی و کوچکی میکند.
عکاسی در این سبک به مهارت و تجربه نیاز دارد چرا که هرگونه ناشیگری درتنظیم عوامل نوردهی (Exposure) یا ادیت، تاثیر بسیار محسوسی بر کیفیت عکس خواهد گذاشت.
سبک دیگری در عکاسی وجود دارد به نام “astrolandscape” که در واقع ترکیبی است از دو ژانر عکاسی منظره و نجومی، و شامل عکاسی از کهکشان راه شیری به همراه سوژهای دیگر در پسزمینهی کادر است. این نوع عکاسی نیز سختیهای خودش را دارد اما برای شروع کمی آسانتر از عکاسی نجومی است.

-
عکاسی هوایی (Aerial Photography)
اینکه آیا سبک عکاسی هوایی جزو عکاسی منظره محسوب میشود یا خود نوعی سبک است، حقیقتا جای بحث دارد اما به هر ترتیب، به لطف ظهور پهبادها، عکاسی هوایی امروزه با محبوبیتی کمنظیر روبرو شده است. این سبک تنها به عکاسی از مناظر طبیعی محدود نمیشود و شامل عکاسی از مناظری که ساخت دست انسان هست نیز میباشد.

-
عکاسی علمی (Scientific Photography)
عکاسی علمی یک مقوله گسترده است که شامل همه چیز از عکاسی با میکروسکوپ گرفته تا عکاسی نجومی میشود. این ژانر نسبت به سایر سبک های عکاسی قدرت خاصی در ارائهی نگرش جدیدی از جهان اطراف ما دارد؛ به همین دلیل به شخصه امیدوارم در آینده بیشتر مورد توجه قرار بگیرد.

سبک های عکاسی: عکاسی از افراد
-
عکاسی پرتره (Portrait Photography)
گستردهترین زیرشاخهی عکاسی از افراد، پرتره است. پرترههای تکی، خانوادگی، تبلیغات تجاری و غیره همگی جزو این سبک عکاسی هستند. هدف از عکاسی پرتره غالبا نشان دادن شخصیت سوژه است – ویژگیها و احساسات شخص در یک عکس به تصویر کشیده میشود. عکاسی پرتره سبک راحتی است، از این نظر که سوژه همه جا هست و تنها یک لنز پرایم و فلاش نیاز است تا بتوانید عکسهای باکیفیتی بگیرید. البته که برای شروع کار میتوانید – یا اصلا بهتر است که – از هر دوربینی که دارید (حتی دوربین گوشیتان) استفاده کنید.

-
عکاسی عروسی (Wedding Photography)
یکی از مهمترین وقایع زندگی بسیاری از افراد، عروسی است و این بدان معناست که عکاسان مجلس عروسی مسئولیت زیادی دارند. این عکاسان نه تنها باید دوربین و تجهیزات خوب و مهارت و دانش لازم عکاسی را داشته باشند، بلکه باید در ارتباط گرفتن با سوژهها و ثبت احساسات لحظهای نیز ماهر باشند. این سبک عکاسی دشوار است چون به عنوان عکاس فقط یک بار برای انجام صحیح این کار فرصت دارید.

-
عکاسی مستند (Documentary Photography)
هدف از عکاسی مستند انتقال اخبار یا اطلاعات در قالب تصاویر است. عکاسان این سبک گاهی از مرزهای هنر فراتر رفته و سوژهها را به گونهای به تصویر میکشند که واکنشهای احساسی شدیدی در مخاطبین ایجاد میشود. عکاسی مستند محدود به مکان نیست و میتواند از عکاسی از محلیان یک منطقه تا رفتن به مناطق جنگی متنوع و گسترده باشد. بهترین سوژههای عکاسی مستند میتواند وقایع مهم اما کمتر شناخته شده یا مناسبات اجتماعی و عادات انسانی باشد. تمام عکسهای مستند خبرساز نیستند. گاهی اوقات تنها هدف از این نوع عکاسی، نشان دادن بخشی از فرهنگ یک منطقه به مردمان دیگر نقاط جهان است.

-
عکاسی ورزشی (Sports Photography)
از دیگر سبکهای عکاسی، عکاسی ورزشی است که موضوع آن از رویدادهای بینالمللی مانند المپیک تا عکاسی از ماجراجوییهای ورزشی در دورافتادهترین مناطق جهان گسترده است. این سبک به تسلط کامل به فوکوس دوربین، زمانبندی و نیز مهارت کار با سرعت شاتر بسیار بالا نیاز دارد.

-
عکاسی فشن (Fashion Photography)
عکاسی فشن را میتوان بسیار نزدیک به عکاسی پرتره دانست. اما بدون شک تفاوتهای بسیاری میان این دو نوع ژانر وجود دارد. شهرت عکاسان این سبک نه تنها به کیفیت عکسها بلکه به برندها و مدل لباسهایی که عکاسی میکنند نیز وابسته است. عکاسان مد معمولا با برندهای متعدد و با اهداف تبلیغاتی خاصی کار میکنند. چرا که امروزه فضای اجتماعی تبدیل به بازار رقابتی گستردهای برای برندها و کسب و کارها شده و عکاسان مد نیز در این زمینه تمام تلاش خود را میکنند تا همواره در مرکز توجه برندها باشند.

-
عکاسی تبلیغاتی (Commercial Photography)
عکاسی تبلیغاتی با هدف خرید و فروش هر نوع محصول انجام میشود. این نوع عکاسی به دو صورت است: عکاسی از محصول به تنهایی و عکاسی از آن به همراه افراد. (در ادامه به شرح عکاسی محصول خواهیم پرداخت.) هدف از این نوع عکاسی معمولا ثبت تصاویری متناسب با نیاز مخاطب و پیامی است که برند سعی در انتقال آن دارد. عکاسان این سبک باید مهارتهای خود در نورپردازی را طوری به کار گیرند که مخاطب برند ترغیب به خرید محصول شود.

-
عکاسی خیابانی (Street Photography)
عکاسی خیابانی به سبکی از عکاسی گفته میشود که در آن عکاس سعی میکند اتفاقات یا روزمرگی نقاط مختلف یک شهر را به تصویر بکشد. عکسهای خوب خیابانی آن دسته از عکسهایی اند که سوژهی آنها به نوعی ذهن مخاطب را درگیر کند؛ سوژههایی که ممکن است هر کسی در خیابان به سادگی از کنارشان بگذرد. درگذشته این سبک عکاسی به عکسهای سیاه و سفید محدود بود، اما امروزه بسیار گسترش یافته و از تجهیزات مختلف و شیوههای متعددی برای ادیت آنها استفاده میشود.

-
عکاسی رویداد (Event Photography)
گذشته از مجالس عروسی، انواع مختلفی از رویدادها وجود دارد که به عنوان ژانر جداگانهای شناخته میشود. جلسات مهم اداری یا تجاری، کنسرتها، مراسم رژه و سایر جشنها همه به عنوان عکاسی رویداد محسوب میشوند. مسئلهای که ممکن است عکاسی رویداد را کمی سخت کند، اتفاقات غیر قابل پیشبینی و سریعی است که تنها یکبار فرصت عکاسی از آن وجود دارد و نیز تجهیزات نورپردازی و مهارت در انتقال حس و حال رویداد به مخاطب است.

-
عکاسی در سفر (Travel Photography)
یکی از گستردهترین زیرشاخههای عکاسی از افراد، عکاسی در سفر است – عکاسی از انواع مختلف زندگی در دیگر مناطق جهان. عکاسی در سفر شباهتها و تفاوتهای بین مردم در سراسر جهان را به تصویر میکشد و کمک میکند که درک بهتری از نحوه زندگی و احساسات دیگران داشته باشیم.

-
عکاسی از حیوانات خانگی (Pet Photography)
عکاسی از حیوانات خانگی تقریبا در هیچ کدام از سبک های عکاسی این مقاله جای نمیگیرد اما آن را در “عکاسی از افراد” قرار دادم؛ چرا که حیوانات خانگی عضو مهمی از خانواده بسیاری از افراد هستند. مهارتهای لازم برای این سبک عکاسی به نوعی شبیه به عکاسی پرتره است – نحوه نوردهی سوژه، سریع عمل کردن به دلیل حرکت سوژه و توانایی در انتقال حس سوژه به مخاطب. میتوان گفت یکی از محبوبترین ژانرهای عکاسی امروزی بعد از سلفی، عکاسی از حیوانات خانگی است!

سبک های عکاسی: عکاسی از اشیاء
-
عکاسی از محصول (Product Photography)
عکاسی از محصول یکی از زیرشاخههای عکاسی تبلیغاتی است. عکسهای این سبک معمولا در استودیو (گاهی هم در فضای باز و لوکیشنهای دیگر) و با نورپردازی دقیق گرفته میشوند. هدف یک عکاس محصول، نمایش محصول به جذابترین شکل ممکن به مخاطب است طوری که او به خرید ترغیب شود.
-
عکاسی از غذا (Food Photography)
به لطف شبکههای اجتماعی، عکاسی از غذا به محبوبیت قابل توجهی در سالهای اخیر رسیده است. این سبک پیش از این تنها زیرشاخهای از عکاسی تبلیغاتی مثل کتابهای آشپزی، منوی رستورانها و مواردی از این دست بود اما امروزه در حال گسترش است و میتوان حتی آن را به عنوان بخشی از عکاسی مستند دانست.
عکاسان این سبک همیشه سعی میکنند از سوژه به جذابترین و تحریککنندهترین شکل ممکن عکاسی کنند. این موضوع تا جایی پیش میرود که گاهی اوقات حتی مواد مصنوعی جایگزین غذاهای واقعی میشوند مثلا در تبلیغات غلات صبحانه گاهی از چسب به جای شیر استفاده میشود!

-
عکاسی از اشیاء (Still Life Photography)
یکی دیگر از سبک های عکاسی، عکاسی از اشیاء است. مانند عکاسی از محصول این نوع عکاسی نیز در استودیو انجام میشود و هدف آن زیباتر جلوه دادن محصول است. اگرچه عکاسی از اشیاء گاهی شامل عکاسی از اشیاء جاندار مانند گیاهان هم میشود، اما باز هم ما این سبک از عکاسی را در زیرشاخه عکاسی از اشیائی که توسط انسان ساختهشده قرار میدهیم چراکه گستردگی سوژهها زیاد است میتواند شامل همهچیز باشد.
-
عکاسی معماری (Architecture Photography)
آخرین سبک عکاسی این لیست یکی از مشهورترین آنهاست: عکاسی معماری. این سبک شامل عکاسی از مناظر شهری و جزئیات ساختمانها و بناهاست. عکاسی معماری از بسیاری جهات شبیه به عکاسی از چشماندازهای شهری (Urban landscape photography) است؛ عکاسان هر دو ژانر اغلب از سه پایه و تکنیکهای خاصی برای ادیت استفاده میکنند تا سوژه به بهترین شکل ممکن نشان داده شود. اگرچه تفاوتی که این دو ژانر دارند این است که در عکاسی معماری ما به اشکال و خطوط صاف زیادی برمیخوریم که ممکن است باعث شوند عکس کج به نظر برسد؛ برای همین استفاده از سهپایه و دقت در زاویهی دوربین بسیار مهم است.

دیگر سبک های عکاسی
هنر عکاسی به قدری گسترده و در هم تنیده است که گاهی عکسهایی را در یک ژانر نمیتوان دسته بندی کرد چون المانهای چندین ژانر را در خود دارند. مثلا ما عکسی داریم از یک تلسکوپ با بکگراند کوه و کهکشان راه شیری! آیا این عکس را باید جزو عکاسی منظره دستهبندی کرد؟ نمیتوان گفت که علمی یا نجومی هم هست؟ پاسخ این است که این موضوع چندان هم مهم نیست! قانون سرسختانهای در این زمینه وجود ندارد و علت نامگذاری سبک های مختلف عکاسی تنها راحتتر کردن کار عکاسان و مخاطب است و نه چیز دیگری.
از طرفی، تصاویر بسیار دیگری نیز هستند که معیارهای هیچ یک از سبک های عکاسی را ندارند؛ مانند ترکیببندی سورئال یک عکس یا تصاویری انتزاعی که در وهله اول حتی به سختی میتوان گفت ماهیت سوژه چیست! این موضوع کاملا قابل قبول است و به هیچ وجه معیار خوب یا بد بودن یک عکس نیست. یادمان نرود که وقتی صحبت از عکاسی میشود در واقع راجع به هنر حرف میزنیم و خب هنر دنیایی بی حد و مرز است.