برخی از عکاسان با استفاده از فلش (flash) یا مادیفایرها (light modifiers) مخالفت اند. گاهی اوقات به این دلیل که فلش را متناسب با سبک عکاسی خود نمی دانند؛ گاهی نیز به دلیل کار نکردن با فلش، با استفاده از آن راحت نیستند. در حالی که اغلب عکاسان نور طبیعی را ترجیح می دهند، دانستن اینکه چگونه می توان از نور مصنوعی استفاده کرد خالی از لطف نیست و در شرایطی مثل عکاسی در محیط های کم نور بسیار ارزشمند و مفید خواهد بود. در این مقاله می خواهیم موارد استفاده از فلش و مزایای آن را در دو بخش فضای بسته و فضای باز بررسی کنیم. حواستان باشد که قبل از خواندن این مقاله، پایه های نوردهی در عکاسی یعنی دیافراگم، سرعت شاتر و ایزو را حتما مطالعه کنید.
1. استفاده از فلش در فضای بسته (Indoors)
1.1. سالن های بزرگ و تالارهای پذیرایی
به عنوان یک عکاس حرفه ای لازم است حداقل وسایل نورپردازی پایه را داشته باشید تا به مشکل برنخورید. حرفه ای ترین دوربین های DSLR ممکن است قادر به عکاسی در محیط های کم نور باشند اما این قابلیت خالی از مشکل نیست. اگر نور محیط خیلی کم باشد، ناچار می شوید تاریکی ناشی از لرزش دست یا حرکت سوژه را با بالا بردن مقدار ISOجبران کنید که این کار موجب افزایش نویز (noise) ،تغییر رنگ ها و کاهش دامنه دینامیکی (Dynamic range) – میزان تفاوت میان روشن ترین و تاریک ترین نقاط در یک تصویر – می شود. تنها چند گزینه موقع ادیت کردن عکس باقی می ماند.
جای اینهمه دردسر می توانیم از ابتدا از فلش استفاده کنیم!
مراسم عروسی و تالارهای پذیرایی نور ایده آلی برای عکاسی ندارند و معمولا کم نور اند. بنابراین برای عکاسی با کیفیت، به یک منبع نور نیاز است که فضا را روشن تر کند.
برای استفاده از فلش (Flash) باید از کجا شروع کرد؟
اگر در محل عکاسی سقف سفیدی وجود دارد که خیلی هم بلند نیست؛ می توانید روی دوربین خود فلاش نصب کنید که اصطلاحا به آن فلاش رو دوربینی (on-camera flash) می گویند و نور آن را روی سقف یا دیوارهای اطراف بتابانید. بهتر است که سقف و دیوارها سفید باشند. در غیر این صورت رنگ دیوارها روی سوژه بازتاب داده خواهد شد مثلا اگر دیوارها سبز باشند، نور سبز به سوژه تابیده می شود.
اگر زمانی که صرف عکاسی یا ادیت عکس (post-processing) می کنید اهمیت زیادی برایتان دارد می توانید از یک رفلکتور قابل حمل استفاده کنید.
عکاسی با فلاش زمانی پیچیده تر می شود که منبع نور یا همان فلاش را از دوربین جدا کنید (off-camera flash). برای ثبت عکس های با کیفیت در فضاهای بسته می توانید یک یا چند منبع نور در اطراف سوژه قرار داده و محیط را از جهت های مختلف روشن کنید. هم چنین تکنیک ریم لایت (rim light) یعنی قرار دادن منبع نور پشت سوژه، یا استفاده از یک فلاش و چتر عکاسی نیز به شما کمک می کند.
1.2. عکاسی از جزئیات در فضای بسته
اگر عکاسی رویداد می کنید، بخشی از کارتان این است که عکس هایی با جزئیات دقیق را برای برگزار کننده ی رویدادی که عکاسش هستید؛ ثبت کنید.
رویدادها متفاوت اند و به عروسی، گل فروشی، کافه، قنادی و غیره محدود نمی شوند. به عنوان یک عکاس رویداد، از شما انتظار می رود که این جزئیات را به خوبی بشناسید و به تصویر بکشید. برای روشنایی سالن های بزرگ احتمالا نیازی به وسایلی غیر از آن چه دارید نیست.
اگر تمایلی به استفاده از فلش در این مکان ها ندارید باید اطمینان حاصل کنید محیطی که می خواهید در آن عکاسی کنید از حداقل نور کافی برخوردار است. آنچه در اینجا نیاز دارید یک سه پایه و یک دوربین با قابلیت سرعت شاتر پایین است چرا که این دو امکان گرفتن عکس های شارپ در چنین شرایطی را فراهم می کنند.
مسئله ای که این جا پیش می آید کند شدن روند عکاسی است. اگر می خواهید زمان عکاسی را به نصف کاهش دهید ناچارید که نور کافی برای محیط را تامین کنید. به این منظور یک فلاش رو دوربینی به همراه رفلکتور مناسب می تواند کافی باشد. اما می توانید کمی فراتر رفته و با استفاده از نور پشتی (back light) و نور پر کننده (fill light) – این دو مربوط به نورپردازی سه نقطه ای اند – به عکس خود ظاهری بهتر و حرفه ای تر دهید.
2. استفاده از فلش در فضای باز (Outdoors)
1.2. زمانی که سوژه نور کافی ندارد از فلاش پر کننده (Fill flash) استفاده کنید.
اکثر عکاسان تمایلی به استفاده از فلاش در فضای باز ندارند و خب حق هم دارند چون چه چیزی بهتر از نور و سایه های طبیعی؟ مخصوصا بعد از ظهر که طیفی از نورهای خیره کننده داریم. اما با نزدیک شدن به شب و تاریکی، با نبود نور کافی به مشکل خواهیم خورد. اینجاست که باید به نحوی نور کم محیط را جبران کنیم. یادگیری نحوه تنظیم نور در چنین موقعیت هایی بسیار مهم است. همانطور که عکاسی زیر نور خورشید مشکلاتی را برای ما بوجود می آورد؛ عدم وجود خورشید و نبود نور ملایم و کافی نیز به همان اندازه دردسرساز خواهد بود. در این مواقع مانند عکاسی در فضای بسته، برای روشن کردن محیط ناچارا باید از نور مصنوعی استفاده کنیم.
2.2. هنگام عکاسی با نور پشت یا پس زمینه (backlit) از فلاش پر کننده استفاده کنید.
عکاسی با نور پس زمینه عمق بیشتری به تصاویر می دهد و باعث تفکیک سوژه از پس زمینه می شود. اما این نکته را هم باید در نظر گرفت که اگر نور پس زمینه شدید باشد (مثلا خورشید)، طرف دیگر سوژه که شما در حال عکاسی از آن هستید، تاریک خواهد شد. در این حالت استفاده از رفلکتور یا فلاش پر کننده می تواند نوردهی با کیفیتی به ما بدهد. قرار دادن یک منبع نور با فاصله از دوربین و استفاده از یک چتر متوسط یا یک سافت باکس (soft box) به شما کمک خواهد کرد.
2.3. در روزهای آفتابی به سایه روشن های شدید ناشی از نور غلبه کنید.
هنگام عکاسی در روزهای آفتابی و به خصوص بعد از ظهرها که خورشید وسط آسمان است؛ به سایه های تاریک یا نقاط بسیار روشنی برمی خوریم. این ساعت از روز مخصوصا برای عکاسی پرتره پیشنهاد نمی شود. گرچه با استفاده از ابزارهایی می توان تا حدی مشکل نور را برطرف کرد. مانند عکاسی با نور پس زمینه، در چنین موقعیتی نیز می توانید به کمک یک چتر عکاسی یا سافت باکس مشکل را حل کنید. استفاده از فلاش و قرار دادن آن در جای مناسب (متناسب با زاویه ی نور خورشید) هم می تواند سایه های عمیق را از بین برده و نورپردازی خوبی ارائه دهد.
2.4. با تاثیر رنگ عناصر محیط روی رنگ پوست سوژه مقابله کنید.
هنگام استفاده از رفلکتورهای طبیعی (مانند همان مثال دیوار سفید و سبز) همیشه این مشکل پیش می آید که سوژه رنگ آن رفلکتور را بازتاب می دهد. این مشکل، هم موقع عکاسی و هم موقع ادیت (post-processing) زمان زیادی می برد. برای مقابله با آن می توانید از یک رفلکتور، چتر، سافت باکس یا مادیفایرهای (light modifiers) دیگر استفاده کنید. با این کار هم سوژه از پس زمینه تفکیک می شود هم از بازتاب رنگ جلوگیری می کنید. با این حال استفاده از فلاش در این مواقع بیشتر توصیه می شود مخصوصا اگر قصد دارید از چند جهت مختلف به سوژه نور بتابانید.
2.5. با استفاده از فیلترهای ژل رنگی به عکس های خود رنگ و افکت های جدید بیافزایید.
با وجود اینکه عکاسی در طول روز – به خصوص اگر عکاسی رویداد می کنید – ممکن است بسیار خسته کننده و حتی خارج از برنامه پیش برود، پیشنهاد می کنم همیشه جایی برای خلاقیت و نوآوری بگذارید. می توانید با کارهای خیلی ساده و ابتدایی شروع کنید و ببینید اصلا چقدر مایلید از اصول و قراردادهای عکاسی پا فراتر بگذارید.
برای مثال اگر عکاسی مراسم عروسی می کنید می دانید که تمام روز را مشغول عکاسی از تقریبا هر چیزی که سر راهتان باشد خواهید بود. بگذریم که همیشه مسائلی مانند به هم ریختن هوا یا برنامه های از پیش تعیین شده نیز هست و احتمالا از ایده ی امتحان کردن چیزهای جدید استقبال نخواهید کرد اما پیشنهاد من این است که حداقل یکبار از مرزهای خود بگذرید و پس از دیدن نتیجه تصمیم بگیرید. مثلا من هربار در عکاسی از مجالس عروسی سعی می کنم در هر کدام کاری جدید را امتحان کنم. برای اینکه کار سخت نشود ایده های بزرگ و عجیب غریبی پیاده نمی کنم و صرفا ترجیح را بر این می گذارم که بسته به عروسی و سلایق، عکاسی از هر مجلس، کمی متفاوت تر از دیگری باشد. این کار هم باعث می شود منحصر به فرد عمل کنم هم زمانی که چاره ای جز خرج خلاقیت ندارم، آماده تر و بهتر عمل کنم.
3. جمع بندی استفاده از فلش (Flash) در عکاسی
استفاده از فلش، ابعاد تازه و دیگری از عکاسی را در اختیارتان قرار می دهد. با وجود اینکه گاهی اوقات تنها راه ممکن برای ثبت عکس های با کیفیت استفاده از فلش است؛ اما به یاد داشته باشید که همیشه دست شما برای خلاقیت به خرج دادن باز است. یادگیری کار با فلش مهارتی است که فارغ از موضوع و ژانر عکاسی، می توانید به آن پرداخته و کارهای جدیدی امتحان کنید.
