احتمالا یادتان هست زمانی که DVDها وارد بازار شده بودند، دو گزینهی widescreen و full-screen برای پخش آن‌ها وجود داشت. اگر یکی را به اشتباه انتخاب می‌کردید، تصویر یا زیادی بزرگ می شد و بخش‌هایی را از دست می‌دادید، یا کوچک می شد و کادر سیاه بزرگی دور آن را می گرفت.
اندازه استاندارد ابعاد تلویزیون در دو نسبت 4:3 (ارتفاع:عرض) و یک نسبت عریض‌تر ارائه می‌شد و در فیلمسازی هم فیلمسازان به این دو نسبت توجه بسیاری می‌کردند.
امروزه این نسبت‌ها استانداردتر شده و نسبت ابعاد تصویر (Aspect Ratio) فیلم و ویدیو، مخصوصا برای منتشران و سازندگان محتوا از اهمیت بسیاری برخوردار است.
حالا اینکه این نسبت‌ها دقیقا چه هستند؟ رعایت آن‌ها برای ساخت فیلم و ویدیو چقدر اهمیت دارد و چرا؟ از سوالاتی است که در ادامه مفصل به آن‌ها پاسخ خواهیم داد.
نسبت ابعاد تصویر (Aspect Ratio) فیلم و ویدیو چیست؟
نسبت عرض به ارتفاع یک فریم یا تصویر که بر اساس پیکسل اندازه گیری می شود را نسبت ابعاد آن تصویر می‌نامند.
اعداد موجود در نسبت لزوما بیانگر ارتفاع و عرض بر اساس پیکسل (pixel) نیستند و تنها نسبت عرض به ارتفاع تصویر می‌باشند. به عنوان مثال، ویدیویی با نسبت ابعاد 16:9 بیانگر عرض 16 پیکسلی و ارتفاع 9 پیکسلی نیست، چون این ابعاد آنقدر کوچک است که اصلا قادر نخواهید بود ویدیویی به این کوچکی ببینید.
رزولوشن (وضوح) تصویری با نسبت 16:9، 1920 پیکسل در 1080 پیکسل است.
نسبت ابعاد تصویر و رزولوشن (Resolution)
نسبت ابعاد تصویر و رزولوشن هر دو نقش مهمی در تولید و پخش فیلم ایفا می کنند و ارتباط نزدیکی با هم دارند. در واقع برخی از نسبت ها فقط برای رزولوشن های خاصی استفاده می شوند.
برای به دست آوردن رزولوشن باید عرض پیکسلی را در ارتفاع پیکسلی ضرب کرد؛ در حالی که برای به دست آوردن نسبت ابعاد، عرض را بر ارتفاع تقسیم می کنیم.
با ضرب عرض در ارتفاع، تعداد پیکسل های مربعی صفحه به دست می آید. هرچه عدد حاصل شده بزرگتر باشد، کیفیت ویدیو بیشتر است.
گاهی اوقات ممکن است انتخاب کیفیت پایین تنها راه باشد؛ این اتفاق زمانی می افتد که به فایل کم حجم نیاز داشته باشید. در این موارد شما باید فیلم خود را با بالاترین کیفیت HD streaming ضبط کرده و به کمک یک نرم افزار انکودینگ (encoding) کپی هایی با رزولوشن پایین تر از آن تهیه کنید.
نسبت ابعاد تصویر (Aspect Ratio) رایج فیلم ویدیو و کاربرد آن‌ها
نکته ای که لازم است بدانید این است که یک نسبت تصویر را نمی توانید همیشه و برای چندین کاربرد متفاوت استفاده کنید. نسبت ابعاد تصویر معمولا به پلتفرمی که می خواهید ویدیو را در آن آپلود کنید، نحوه مشاهده‌ی آن توسط مخاطبین و کاربرد و هدف آن بستگی دارد.
طبیعتا نسبت تصویر ویدوهایی که در شبکه های اجتماعی به اشتراک گذاشته می شوند با فیلم هایی که در سینما به نمایش در می آیند متفاوت است.
از آنجا که اکثر ویدیوها از طریق پلتفرم‌های استاندارد به اشتراک گذاشته می‌شوند، نسبتهای تصویر نیز در آن‌ها مشخص است و امکان انتخاب وجود ندارد.
در این مقاله ی آکادمی هنر چند نسبت تصویر رایج ویدیو و قابل استفاده در انواع پلتفرم‌ها را با هم مرور می‌کنیم:
16:9
ویدئویی با نسبت تصویر 16:9 یک مستطیل عریض است. این نسبت به عنوان 1:71:1 نیز شناخته می‌شود که از نظر ریاضی، ساده‌ترین شکل نسبت است.
امروزه 16:9 به عنوان فرمت استاندارد بین المللی برای تلویزیون، سینما، پلتفرم‌های استریمینگ و حتی وبسایت‌های شخصی محسوب می‌شود. احتمالا شما هم برای تولید و پخش ویدیوی خود با این نسبت سر و کار بیشتری خواهید داشت.
اکثر دستگاه‌های ضبط ویدیو 16:9 را به صورت پیش فرض در تنظیمات خود دارند. این ابعاد همچنین رایج‌ترین نسبت در پلیرهای ویدیو است.
چندین دلیل برای محبوبیت بسیار این نسبت تصویر وجود دارد و آن هم این است که نمایشگرهایی که دارای این ابعاد اند، رزولوشن بالاتری نسبت به نمایشگرهایی با ابعاد 16:10 – که قبلا استاندارد بین‌المللی محسوب می‌شد – ارائه می‌دهند. همچنین ساخت نمایشگرهای سازگار با این نسبت در مقایسه با قبلی‌ها مقرون به صرفه‌تر است.
از بهترین رزولوشن‌هایی که این نسبت تصویر برایتان فراهم می‌کند، 4K یا 4096 پیکسل در 2160 پیکسل است.
1:1
نسبت 1: 1 یک مربع کامل است که در اصل برای تلویزیون‌های مربعی ارائه می‌شد.
امروزه این نسبت تصویر بسیار کمتر از گذشته مورد استفاده قرار می‌گیرد و بیشترین کاربرد آن در برخی شبکه‌های اجتماعی مثل اینستاگرام یا فیس بوک است.
اگرچه کاربرد این نسبت تصویر کم شده اما هنوز هم بسیاری از دوربین‌ها تنظیمات مربعی دارند.
4:3
پیش از نسبتهای 16:10 و 16:9، نسبت ابعاد استاندارد تلویزیون و مانیتورها، 4:3 بود. دلیل این تغییر، تولد HDTV بود چرا که نسبتهای 16:10 و 16:9 امکان ارائه‌ی رزولوشن بیشتری از نسبت 4:3 دارند.
این نسبت ابعاد تا سال 2018 در iPad های اپل مورد استفاده قرار می‌گرفت. امروزه 4:3 در حال حذف تدریجی است و طبیعتا کاربرد چندانی ندارد.
3:2
نسبت تصویر 3:2 در اصل برای عکاسی ثابت با فیلم‌های 35 میلی متری استفاده می‌شد اما هنوز هم در بعضی از لپ تاپ‌ها، تبلت‌ها و کنسول‌های بازی دستی کاربرد دارد.
بسیاری از دوربین ها با سایز ماکرو تا مدیوم هنوز هم دارای تنظیمات 3:2 هستند اما امروزه به ندرت از این نسبت برای انتشار هرگونه فیلم و ویدیو استفاده می‌شود.
21:9
نسبت ابعاد 21:9 کاربرد بسیار خاصی دارد و اغلب از آن به عنوان ultra-widescreen یا cinematic widescreen یاد می‌شود.
این نسبت در ساخت فیلم هایی با فرمت آنامورفیک (anamorphic) مورد استفاده می‌گیرد. فیلم های آنامورفیک دید 360 درجه و عریضی را فراهم می‌کنند.
دید عریض ناشی از صفحه نمایش‌هایی با این ابعاد به این منظور است که احساس کنید در ویدیو هستید و فقط در حال تماشای آن نیستید.
9:16
برای نمایش ویدیو در نمایشگرهایی با طول زیاد از نسبت تصویر 9:16 استفاده می‌شود. این نسبت زمانی محبوبیت پیدا کرد که تلفن‌های هوشمند از قابلیت فیلمبرداری برخوردار شدند.
به عنوان مثال اندازه‌ی مطلوب برای استوری اینستاگرام 1080 پیکسل در 1920 پیکسل بوده که یعنی نسبت آن 9:16 است. همین موضوع در مورد سایر برنامه‌هایی که دارای ویژگی “story” هستند، مثل فیس بوک و اسنپ‌چت نیز صدق می‌کند.
چگونه نسبت ابعاد تصویر (Aspect Ratio) مناسب برای یک ویدیو را انتخاب کنم؟
هنگام انتخاب نسبت تصویر باید مخاطب را در نظر بگیرید. ابعادی را انتخاب کنید که بیشترین سازگاری را با انواع پلیرها دارد.
اکثر دوربین هایی که دارای قابلیت فیلمبرداری هستند، از تنظیمات متنوع نسبت ابعاد نیز برخورداراند که به شما این امکان را می دهد که قبل از ضبط ویدیوی خود، نسبت تصویر مورد نظر را انتخاب کنید.
اگر می خواهید نسبت ابعادی ویدیویی که قبلا ضبط کرده‌اید را بدانید می توانید با انتخاب گزینهی “Properties” در کامپیوتر و “i” در Mac به این اطلاعات دسترسی پیدا کنید.
بهترین نسبت ابعاد تصویر برای یک ویدیو چیست؟
16:9 رایج‌ترین نسبت تصویر برای ویدیو است؛ با این حال این امر آن را به بهترین گزینه تبدیل نمی‌کند.
دلیل محبوبیت این نسبت، استاندارد بودن آن در تلویزیون های امروزی و پلتفرم های محبوبی چون YouTube ،TikTok یا Netflix است.
نسبت 16:9 قابلیت ارائه بالاترین رزولوشن را دارد و همچنین ضبط ویدیو در این ابعاد تقریبا با همه دستگاه ها و تلفن‌های هوشمند امکان پذیر است.
برای تعیین نسبت ابعاد تصویر ویدیوی خود، حتما پلتفرمی که می خواهید ویدیو را در آن آپلود کنید را در نظر بگیرید.
چگونه ابعاد تصویر یک ویدیو را تغییر دهم؟
تعیین نسبت ابعاد تصویر مناسب، نقش مهمی در تولید و پخش فیلم و ویدیو دارد.
دو روش برای تغییر ابعاد ویدیو وجود دارد: اضافه کردن نوارهای سیاه به اطراف کادر یا کراپ و برش تصویر.
اگرچه تغییر ابعاد ویدیو حتی پس از فیلمبرداری نیز کاملا امکان پذیر است اما زیاد توصیه نمی شود. آن هم به این دلیل که هر دو روش معایبی دارند.
برای کراپ کردن تصویر به یک نرم‌افزار ادیت نیاز دارید. هدف شما از کراپ چه افزایش عرض تصویر باشد چه طول، بریدن بخش هایی از آن می تواند سوژه یا اشیاء را از کادر خارج کند. ممکن است مجبور شوید قسمت های مهم کادر را انتخاب کرده و باقی بخش ها را حذف کنید.
افزودن نوارهای سیاه می تواند گزینه ی بهتری باشد چرا که به کمک آن می توان کل تصویر را نگه داشت اما عیب آن وجود همان نوارهای سیاه دور کادر است که خیلی زیبا نیست!
بسته به پلتفرمی که ویدیو را در آن آپلود می کنید، ممکن است محتوا به طور خودکار ویرایش شود. به عنوان مثال، YouTube برای رسیدن به ابعاد 16:9، نوار سفیدی را به اطراف کادر اضافه می کند. در سایر شبکه‌های اجتماعی نیز ویدیوی شما متناسب با نسبت تصویر قابل قبول در آن پلتفرم، برش داده می‌شود.
نسبت ابعاد تصویر ویدیو در پخش زنده (Live Streaming)
نسبت تصویر یک فاکتور بسیار مهم در پخش زنده‌ی محتوای شماست چرا که کیفیت ویدیوی شما را تضمین می‌کند.
در پخش زنده تنظیمات مورد نیاز باید قبل از فیلمبرداری انتخاب و انجام شود زیرا با شروع ضبط، مخاطب در حال تماشاست و فرصتی برای این کارها نخواهد بود.
نسبت ابعادی که برای پخش زنده انتخاب می‌کنید باید از دو قانون پیروی کند: کم بودن حجم فایل و سازگاری با نسبت تصویر غالب در انواع پلیرها.
با انتخاب نسبت ابعاد 16:9 می توانید هر دو را اجرایی کنید. هم چنین طیف گسترده‌ای از رزولوشن ها وجود دارد که می‌توانید بهترین آن‌ها را انتخاب کنید و هم از کیفیت تصویر بالایی برخوردار باشید و هم حجم کم فایل.
از آن جایی که کامپیوترها، تلویزیون ها، تلفن های هوشمند و ویدیو پلیرها همگی توانایی پخش ویدیو در ابعاد 16:9 را دارند پس در این مورد هم با مشکلی مواجه نخواهید شد.
هنگام پخش زنده بسیار مهم است که از سازگار بودن نسبت ابعاد تجهیزات ضبط خود با پلتفرمی که قرار است ویدیو توسط آن پخش شود، مطمئن شوید چون احتمالا نمی خواهید بخشی از تصویر بریده شود؛ به خصوص که فرصت دوباره‌ای هم برای ضبط مجدد محتوا نخواهید داشت.
نسبت ابعاد تصویر در ساخت ویدیو
نسبت ابعاد تصویر – نسبت بین عرض و ارتفاع تصویر – موردی است که حتما هنگام تولید محتوای ویدیویی باید در نظر بگیرید.
درست است که در نظر گرفتن نسبت ابعاد ویدیو و استریمینگ پلتفرمی که از آن برای انتشار محتوای خود استفاده می کنید، از اهمیت بالایی برخوردار است اما باید مخاطب را هم در ذهن داشته باشید.
به انواع دستگاه های احتمالی که مخاطب برای تماشای ویدیو ممکن است استفاده کند، فکر کرده و بر این اساس نسبت تصویر مناسب را انتخاب کنید.